پاسخ به تمام شایعات و ابهامات درباره ایمپلنت دندانی

ایمپلنت دندانی یکی از تازه‌ترین درمان‌های دندان‌پزشکی است که انقلابی در این حوزه ایجاد کرده است و بسیاری از ناممکن‌ها را ممکن ساخته است. این درمان به همان اندازه که تازه و راهگشاست، در پشت سر خود ابهامات و سوالات زیادی را در ذهن ایجاد کرده است. متاسفانه بسیاری از بیماران در عوض مراجعه و سوال از دندان‌پزشکان، پاسخ سوالات و ابهامات خود را در میان تجربه‌ها، شنیده‌ها  و تفسیرهای مردم عادی جستجو می‌کنند. احتمالا به همین دلیل است که شایعات زیادی در پشت سر این درمان شکل گرفته که هر روز بر تعداد آنها افزوده می‌شود.

در گفتگویی که پیش روی شماست دکتر یلدا صادقی، متخصص و جراح بیماری‌های لثه و فلوشیپ ایمپلنت‌های دندانی از دانشگاه تهران، به بسیاری از سوالات و ابهامات شما درباره این درمان پاسخ داده است.

ذکر این نکته لازم است که هر یک از سوالات طرح شده در این گفتگو خود می‌تواند مبنای نگارش چندین مقاله باشد اما سعی شده پاسخ به سوالات تا حد ممکن ساده، کوتاه و کاربردی باشد. به همین دلیل ممکن است شما نتوانید پاسخ کامل خود را در متن این مطلب بیابید و لازم باشد برای دریافت توضیحات بیشتر و کامل‌تر به دندان‌پزشک خود مراجعه کنید.

۱- یکی از بزرگ ترین دغدغه‌ها و نگرانی مردم درباره درمان ایمپلنت دندانی، احتمال عفونت آن است. احتمال چنین اتفاقی چقدر است و اصلا ریشه ترس مردم درباره عفونت ایمپلنت از کجاست؟
ترس از عفونت که شاید بتوان آن را نوعی فوبیا (ترس بیش از حد وغیر منطقی) نامید مختص جراحی ایمپلنت نیست. بسیاری از افرادی که تحت انواع جراحی‌های دهانی قرار می‌گیرند این دغدغه را دارند و در اثرهمین وسواس تمام پدیده‌های طبیعی بعد از جراحی را نشانه‌ای از عفونت می‌دانند. در صورتی‌که هر تورمی، آبسه وهر ترشحی، چرک نیست. عفونت از ابتدای تاریخ تهدید مرگباری برای بشر بوده و تنها حدود یک قرن است که به صورت یک مشکل قابل کنترل در آمده است. شاید همین، دلیل نهادینه شدن این ترس در ناخودآگاه افراد باشد.

از طرفی اصطلاح رایج «عفونت کردن ایمپلنت» معمولا اشاره به تمام موارد شکست زود هنگام ایمپلنت (با انواع دلایل واقعی) دارد. به‌عنوان مثال اگر ابعاد استخوان در محل کاشت ایمپلنت کافی نباشد جراح می‌بایست قبل یا حین کاشت ایمپلنت، استخوان از دست‌رفته را بازسازی نماید؛ به نحوی که ایمپلنت در تمام طول خود در محاصره دیواره‌های استخوانی باشد. اگر به هر دلیل این بازسازی انجام نشود ایمپلنت به استخوان جوش نخورده وهرگز اماده روکش گذاشتن نخواهد شد. ممکن است در این حالت ایمپلنت لق شده و نیاز به خارج کردن آن پیدا شود.

ایمپلنتی که به صورت مطلوب با استخوان جوش خورده هم از شکست مصون نیست. روکش‌های ایمپلنت باید طوری ساخته شوند که در تمام حرکات فکی نیرویی حساب شده و مناسب تحمل پایه ایمپلنت، به آن وارد کنند. در غیر این صورت ممکن است در حین جویدن فشار بیش از حد از روکش به پایه ایمپلنت واستخوان اطراف آن وارد بیاید. در نتیجه استخوان اطراف ایمپلنت تحلیل رفته و ایمپلنت لق شود. این دو حالت شکست، علت‌های کاملا متفاوتی دارند اما معمولا تنها برداشتی که فرد ازاین اتفاقات ناخوشایند دارد این است که «ایمپلنت من عفونت کرد و دکترم آن‌را خارج کرد.»

اما موارد عفونت واقعی ایمپلنت بسیار ناچیز بوده و چالشی در درمان‌های ایمپلنت محسوب نمی‌شوند.

۲- برای چه کسانی نمی‌توان ایمپلنت دندانی گذاشت؟ آیا پوکی استخوان و دیابت یا سن بالا می تواند مانعی برای انجام درمان ایمپلنت باشند؟
تقریبا تمام افرادی‌که مانعی برای انجام یک جراحی ساده داخل دهانی ندارند می‌توانند ایمپلنت دریافت کنند. موارد معدودی نظیر بیماری عفونی فعال، بیماری قلبی کنترل نشده، اختلالات انعقادی درمان نشده و… سبب محرومیت از ایمپلنت دندانی خواهند شد. بیشتربیماران راجع به تاثیر پوکی استخوان ودیابت بر موفقیت ایمپلنت چیزهایی شنیده یا خوانده‌اند و در هنگام مراجعه نگرانی خود را در این‌باره بیان می‌کنند. این موارد منع مطلقی برای ایمپلنت نیستند وایمپلنت گذاشتن، با صلاحدید درمانگر و رعایت نکات احتیاطی در بسیاری از بیماران ممکن است.

حتی بیمارانی که در گذشته تحت اشعه درمانی یا شیمی درمانی هم قرار گرفته‌اند با ضوابط خاصی قادر به دریافت ایمپلنت خواهند بود. مهم این است که بیمار تمامی نکات مربوط به سابقه پزشکی خود را در اختیار درمانگر قرار دهد. ممکن است هرگز به ذهن بسیاری از بیماران نرسد که عادت دندان‌قروچه یا سیگار کشیدن ممکن است چه تاثیر سوئی بر بقای ایمپلنت‌ها داشته باشد و یا مصرف روزانه آسپرین چه اختلالاتی در روند کنترل خونریزی حین جراحی ایجاد خواهد کرد. در عوض این سوال را به کرات از بیماران می‌شنویم: ایا در سن من امکان انجام ایمپلنت هست؟

یا: این دندان من که ده سال پیش کشیده شده است هنوز قابل جایگزینی با ایمپلنت هست یا نه؟

یک فرد کاملا مسن اما از لحاظ عمومی سالم، به راحتی ایمپلنت دریافت خواهد کرد و دندانی که چند دهه پیش کشیده شده اما استخوان کافی یا امکان بازسازی استخوان را داشته باشد، هیچ فرقی با دندانی که به تازگی کشیده شده نخواهد داشت.

علاوه بر سابقه پزشکی نکات مربوط به سلامت روانی وخصوصیات شخصیتی نیز در تصمیم گیری راجع به درمان ایمپلنت موثر هستند. افرادی که به خاطر افسردگی حاد، نداشتن انگیزه کافی، مشغله کاری بیش از حد و… امکان انجام مراقبت‌های بهداشتی روزانه و مراجعات دوره‌ای منظم را ندارند، کاندید مناسبی برای دریافت ایمپلنت نخواهند بود.

ایمپلنت یک تیغ دو دم هست. برای بسیاری از افراد بهترین درمان و برای برخی نیز بد‌ترین درمان محسوب می‌شود.

۳ – آیا کسانی که استخوان شدیدا تحلیل رفته دارند هم نمی‌توانند ایمپلنت بگذارند؟ بحث پیوند استخوان از ناحیه لگن یا دنده چقدر صحت دارد؟
در مواردی‌که استخوان فک در اثر تصادف، تومور‌ها و یا استفاده طولانی مدت از دست دندان‌های متحرک نامناسب دچار تحلیل‌های بسیار پیشرفته شده باشد، بازسازی استخوان با مواد مصنوعی یا برداشت محدود استخوان از منابع داخل دهانی ممکن نیست و درمانگر ناچار به برداشت استخوان وسیع‌تر از منابع خارج دهان نظیر دنده یا لگن می‌شود. این موارد در درصد ناچیزی از بیماران لازم است ومعمولا به‌عنوان آخرین راه حل در نظر گرفته می‌شود.

۴- آیا سیگار کشیدن واقعا موجب شکست درمان ایمپلنت دندانی می‌شود؟ یعنی سیگارها نیز نباید ایمپلنت بگذارند؟
سیگار کشیدن یک فاکتور خطر ساز کاملا اثبات شده برای ایمپلنت بوده و میزان شکست ایمپلنت را تا چند برابر حالت عادی بالا می‌برد. اما با توجه به اینکه میزان شکست ایمپلنت‌ها در شرایط عادی (با کنترل ضوابط) بسیار ناچیز است حتی با وجود سیگار کشیدن می‌توان موفقیت نزدیک به نود درصدی برای ایمپلنت در نظر گرفت. بنابراین گذاشتن ایمپلنت برای فرد سیگاری از لحاظ علمی به صورت مطلق اشتباه نیست. اما عواملی نظیر تعداد سیگار مصرفی در طی روز، سالهای مصرف سیگار و یا میزان استراتژیک بودن موقعیت ایمپلنت (که بر پیچیده شدن درمان‌های بعدی در صورت شکست ایمپلنت تاثیر دارد) در تصمیم گیری دخیل خواهند بود.

فرد سیگاری بهتراست حداقل در یک دوره زمانی چند هفته‌ای قبل و بعد از ایمپلنت گذاشتن از مصرف سیگار خودداری کند.

۵- در بعضی از آگهی‌های تبلیغاتی از درمان ایمپلنت دندان به عنوان یک درمان مادام‌العمر نام می‌برند؛ آیا این ادعا صحیح است؟ اصولا طول عمر ایمپلنت دندانی چقدر است؟
پشت این سوال در ذهن بیمار سوال دیگری می‌چرخد: من گران‌ترین وطولانی‌ترین روش جایگزینی دندان را انتخاب کرده‌ام. ایا در عوض تا اخر عمر راحت خواهم بود؟

اگر منظور از راحت بودن مسواک نزدن، عدم مراجعه دوره‌ای به دندان‌پزشک و عدم نیاز به درمان‌های کوچک (نظیر جرمگیری یا تعویض قطعات واشر مانند مصرفی) در سال‌های اینده باشد؛ خیر. ایمپلنت‌ها قطعاتی فلزی هستند و بر خلاف دندان‌ها در معرض پوسیده شدن نیستند. اما این به معنای رویین تن بودن آن‌ها نیست. عدم رعایت بهداشت و تجمع میکروب در اطراف ایمپلنت سبب تحلیل استخوان و از دست رفتن ایمپلنت خواهد شد. در شرایط ایده‌ال میزان تحلیل استخوان سالانه اطراف ایمپلنت‌ها در حد دهم میلی‌متر است. ایمپلنت استاندارد ده تا دوازده میلی‌متر طول دارد شاید با یک محاسبه ساده به عدد صد سال برای از بین رفتن استخوان نگه دارنده ایمپلنت برسیم. اما شرایط بهداشتی ایده‌آل به‌‌ همان اندازه عمر صد ساله بشر خوش‌بینانه است. واقع‌بینانه‌ترین جمله‌ای که راجع به طول عمر ایمپلنت می‌توان گفت این است:

درصورت رعایت ضوابط علمی درتمام این مراحل:
الف) طرح درمان تعداد کافی ایمپلنت، عدم فرار از بازسازی و تقویت استخوان در صورت نیاز، سپری شدن زمانهای لازم پس از بازسازی استخوان و کاشت ایمپلنت
ب) انجام جراحی
ج) ساخت پروتز
د) مراقبت و نگهداری پس از تحویل پروتز
ایمپلنت‌ها بدون شک ماندگار‌ترین و کم اسیب‌ترین روش جایگزینی دندان می‌باشند.

۶- بیماران هنگام مراجعه به دندان‌پزشکان با انواع مختلفی از ایمپلنت از برندها و کشورهای مختلف مواجه می‌شوند که هر کدام قیمت خاص خود را دارد. اصولا تفاوت میان ایمپلنت‌های دندانی با برندها و کشورهای سازنده مختلف در چیست؟ و نوع برند در موفقیت درمان چقدر تاثیر دارد؟
به خاطر داشته باشیم ایمپلنت گذاشتن تحت درمان قرار گرفتن است و نه خرید کردن.

مانند هر درمان پزشکی دیگری میزان موفقیت به فاکتور‌های متعددی نظیر دانش و مهارت درمانگر، شرایط سلامت کلی و موضعی بیمار، مراقبت‌های پس از درمان و در ‌‌نهایت برند قطعه مورد استفاده بر می‌گردد. بنابرین به جای تمرکز صرف بر مارک ایمپلنت لازم است نسبت به تمام این موارد بررسی انجام شود. ایمپلنت بیشتر از هر درمان دندان‌پزشکی دیگری حاشیه ساز است. دلیل این مسئله شاید تبادل مالی بالاتردر این حوزه (نه لزوما به معنی سود آوری بیشتر برای درمانگر) و در نتیجه تداخل بیشتر جنبه‌های تجاری با این درمان باشد. حتی در زمان اوج رکود اقتصادی جهانی یکی از حوزه‌های اقتصادی-پزشکی که کمترین افت رونق را داشته، خرید و فروش تجهیزات مربوط به ایمپلنتهای دندانی بوده است.

تنوع در برندهای مختلف ایمپلنت تنها نشانه هیاهو در حوزه تجاری این محصول نیست؛ بلکه حکایت از پویایی علمی و نوآوری در این زمینه نیز دارد. درمانگری که تنها یک سیستم را انتخاب کرده و تمام بیماران را تشویق به استفاده از آن می‌کند قطعا بسیاری از بیماران را از فوائد ویژه یک سیستم دیگر محروم می‌کند. سیستم ایمپلنت بر‌تر وجود ندارد. هر سیستم برای یک بیمار و شاید حتی برای یک دندان خاص بیمار بر‌تر می‌باشد و تشخیص این مسئله به دانش درمانگر و به عبارتی کاتالوگ‌شناسی او برمیگردد. اینکه معتقد باشیم یک نوع سیستم بهترین نوع ایمپلنت است درست مانند این است که معتقد باشیم یک دارو بهترین دارو هست و تمام نسخه‌هایمان فقط شامل همین دارو باشد.

درمانگر مورد اعتماد از لحاظ دانش و وجدان کاری را خودتان انتخاب کنید، اما انتخاب برند ایمپلنت را به او بسپارید. گران‌تر بودن یک برند خاص لزوما به معنای بهتر بودن آن نیست. همچنین بهتر بودن کیفیت یک برند خاص تضمینی برای موفقیت آن نیست. یک ایمپلنت از برندی با بالا‌ترین کیفیت هم اگر مطابق اصول گذاشته نشود (مثلا بازسازی استخوان لازم در اطراف آن صورت نگیرد، زود‌تر از زمان مناسب بار گذاری شود، عوامل مخرب موضعی نظیر پلاک میکروبی یا فشار دندان قروچه حذف نگردند…) محکوم به شکست است و کیفیت سطح و یا طراحی علمی آن قادر به نجات درمان نخواهد بود. در فهرست عوامل تعیین کننده موفقیت درمان ایمپلنت مهارت و دانش درمانگر قطعا بالا‌تر از برند ایمپلنت قرار می‌گیرد.

۷- همیشه پشت سر درمان ایمپلنت دندانی شایعه و حرف و حدیث بسیار است. خیلی از مردم درباره استفاده دندان‌پزشکان از ایمپلنت چینی و بی کیفیت هراس دارند. آیا چنین ترسی مصداق دارد؟
پاسخ به این سوال در دل پاسخ قبلی نهفته است… اما تا این لحظه هیچ ایمپلنت چینی در بازار ایران عرضه نشده است. ترس فرد بی‌دندان از ایمپلنت چینی همانقدر منطقی هست که ترس زائو از آل.

اگر رسانه‌ها در انتشار مفاد یک مصاحبه کاملا مغرضانه، کار‌شناسی حرفه‌ای بیشتری به خرج داده بودند وا گر وارد کنندگان ایمپلنت تنها به اظهار نظر در حوزه کاری خود یعنی تجارت بسنده کرده بودند و بخش علمی را به افراد صاحب صلاحیت واگذاشته بودند، شاید این خرافات پزشکی امروز تا به این حد دردسر ساز نبود.

۸- از چه سنی می‌توان برای جایگزینی دندان‌های از دست رفته از درمان ایملنت استفاده کرد؟ آیا باید تا سن بلوغ و تکمیل فرایند رشد آرواره‌ها صبر کرد؟
در اکثر موارد همینطور است. در موارد خاصی نظیر اطفال مبتلا به بعضی سندروم‌های خاص که در آن‌ها طفل دچار بی‌دندانی زودرس می‌گردد، پس از بررسی فراوان و با همکاری یک تیم از متخصصین دندان‌پزشکی و پزشکی تصمیم به انجام درمان در کودکی گرفته می‌شود.

۹- برخی دندان‌پزشکان پیشنهاد می‌کنند دندانی که قابل نگهداری نیست در همان جلسه کشیدن با ایمپلنت دندانی جایگزین شود. این طرح درمان نسبت به حالتی که ایمپلنت پس از گذشت دو یا چند ماه از کشیدن دندان در آرواره قرار می گیرد، چه مزیتی دارد؟
هرکدام از این دو روش موارد کاربرد ویژه‌ای دارند ودر شرایط مناسب دستاوردهای درمانی بهتری خواهند داشت. مزایایی که برای گذاشتن ایمپلنت همزمان با کشیدن دندان در نظر گرفته می‌شود شامل کوتاه‌تر کردن زمان درمان وهمچنین استفاده از خاصیت زایندگی سلولهای استخوان‌ساز موجود در حفره کشیدن دندان می‌باشد. اما اگر در حفره ناشی از کشیدن دندان عفونت وجود داشته باشد یا شکل واندازه آن متناسب با سطح مقطع دایره‌ای ایمپلنت نباشد، بهتر است زمان کافی (معمولا حدود ۸ هفته) برای برطرف شدن عفونت یا پر شدن حفره با استخوان سپری شود وا یمپلنت پس از آن کاشته شود. همچنین در نواحی که از لحاظ زیبایی اهمیت بیشتری دارند، مانند دندان‌های جلوی فک بالا، روش کاشت با تاخیر ممکن است زیبایی روکش نهایی را بهتر کند. زیرا ممکن است در چند ماه اول بعد از کشیدن دندان، بافت استخوان و لثه تحلیل رفته و موجب نمایان شدن فلز ایمپلنت شوند؛ در صورتیکه در این زمان ایمپلنت به استخوان جوش خورده و امکان جابجا کردن آن به نحوی‌که زیر حد جدید لثه قرار بگیرد وجود ندارد.

آنچه موجب تمایل بیشتر بیماران به کاشت فوری ایمپلنت می‌شود این تصور اشتباه است که در این روش حفره کاشت ایمپلنت کاملا آماده است و نیاز به دریل کردن استخوان نیست. در صورتی‌که بعد از کشیدن دندان، حفره ناشی از ان ممکن است شکلهای متنوعی داشته باشد و آماده کردن آن برای پذیرش ایمپلنت کاملا استوانه‌ای، نه تنها نیاز به مراحل مختلف دریل کردن دارد بلکه از دریل کردن ساده در یک استخوان ترمیم شده حساستر است.

این عقیده که گذاشتن فوری ایمپلنت مانع تحلیل استخوان ناشی از کشیدن دندان و حفظ بافت‌ها می‌شود تا حد زیادی درست است. اما همه تحقیقات علمی این موضوع را تایید نمی‌کنند. از طرفی صبر کردن تنها چند ماه برای رفع عفونت موجود یا ترمیم شدن لثه پوشاننده باعث کاهش چشمگیری در میزان استخوان نخواهد شد.

تصمیم گیری راجع به انتخاب هر یک از این دو روش را به درمانگر خود بسپارید. در بسیاری از موارد کاشت همزمان به سود شما خواهد بود و در مواردی دیگر تنها عجله‌ای غیر منطقی خواهد بود که دستاورد نهایی را به خطر خواهد انداخت.

۱۰- وقتی دندان‌پزشک میان نگهداری و بازسازی دندان و کشیدن و جایگزینی آن با ایمپلنت ما را بر سر دو راهی قرار می‌دهد، چطور باید میان نگهداری یک دندان شدیدا آسیب‌دیده یا جایگزینی آن با ایمپلنت دندانی تصمیم بگیریم؟
اگر دندانی، هر چند از طریق انجام درمان های متعدد، قابل نگهداری با طول عمر منطقی باشد الویت با حفظ دندان است.

دندان به شدت تخریب شده در بد‌ترین حالت نیاز به مراحل درمانی زیر دارد: درمان ریشه، جراحی افزایش طول تاج، ترمیم تاج و روکش. معمولا بعد از شرح دادن این راه طولانی بلافاصله این سول را از بیمار می‌شنویم:

«دکتر! اگر قرار است من سه بار برای این دندان هزینه کنم بهتر نیست کمی بیشتر هزینه کنم و ایمپلنت کنم؟»

گران‌تر بودن یک روش درمانی لزوما به معنای بهتر بودن آن نیست. همانطور که هزینه تهیه یک چشم مصنوعی قطعا بسیار بیشتر از عینک طبی خواهد بود؛ اما برای جبران ضعف دید چشم، عینک زدن بهتر از تخلیه چشم واستفاده از چشم مصنوعی می‌باشد.

از طرفی ممکن است موفقیت درمان در هریک از سه مرحله این راه طولانی با ریسکهایی مواجه باشد؛ مثلا وجود قطعه شکسته‌شده‌ای از وسایل درمان ریشه قبلی که قابل خارج کردن نباشد (مرحله اول)، یا عدم وجود لثه کافی برای انجام جراحی افزایش طول تاج (مرحله دوم)، یاعدم وجود دیواره‌های تاجی قوی برای بازسازی تاج (مرحله سوم).

طبق قانون احتمالات ریسک شکست کل درمان از ضرب کردن میزان ریسک هریک از سه مرحله در هم حاصل می‌شود. در مواردی که حفظ یک دندان به شدت آسیب دیده، ریسک شکست بالا وغیر منطقی داشته باشد استفاده از ایمپلنت‌ها، با توجه به میزان موفقیت بسیار بالای ان‌ها، منطقی‌تر است.

۱۱- رعایت بهداشت دهان چقدر در طول عمر ایمپلنت دندانی نقش دارد؟
ایمپلنت به دلیل محروم بودن از سدهای دفاعی دندان‌های طبیعی در برابر تجمع پلاک میکروبی آسیب‌پذیر‌تر از دندان هستند. از طرفی رعایت بهداشت اطراف روکش ایمپلنت مشکل‌تر از دندانهای طبیعی خواهد بود. هرگز این تصور را نداشته باشید که چون ایمپلنت‌های فلزی عضوی مصنوعی هستند شما از انجام مراقبتهای بهداشتی معاف خواهید بود.

۱۲- دندان‌پزشکان تاکید می‌کنند پس از انجام درمان ایمپلنت، بیمار برای مراجعات دوره‌ای به آنها مراجعه کند. این مراجعات چه لزومی دارد؟
محیط ظاهرا آرام یک دهان حتی در حالت سلامت، در واقع صحنه نبرد دائمی چند صد گونه باکتری برای بقا می‌باشد. امکان تجمع پلاک میکروبی در اطراف روکش ایمپلنت بیشتر از دندان طبیعی است. مراجعات منظم به درمانگر شما این امکان را می‌دهد که هرگونه پلاک میکروبی والتهاب ناشی از آن را سریعا تشخیص داده و با ساده‌ترین روش‌ها حذف کند.

همچنین یکی از شگفت‌آور‌ترین پدیده‌های بدن یعنی «جویدن» در این محیط صورت می‌گیرد. پخش نیروهای جویدن به صورت یکنواخت بر روی دندان‌ها نیاز به هماهنگی عضلات، جور شدن مناسب تاج دندانهای مقابل و مجاور و… دارد. در صورتیکه به هر دلیل، اشکالی در این سیستم به‌هم پیوسته به وجود بیاید، نیروی وارد بر پایه ایمپلنت فرا‌تر از محدوده قابل تحمل آن خواهد بود. در صورت مراجعه به‌موقع، درمانگر قبل از بروز آسیب جدی قادر به رفع آن خواهد بود.

ایمپلنت‌ها هم در برابر باکتری وهم در برابر فشارهای غیر متعادل ِجویدن، آسیب‌پذیر‌تر از دندان‌های طبیعی هستند.

ایمپلنت‌ها جزئی از بدن شما شده‌اند تا در این محیط پر مخاطره، برای شما بجوند، زیبایی واعتماد به نفس برایتان به ارمغان بیاورند، از تحلیل تدریجی استخوان آرواره شما پیشگیری کنند و…  در یک کلام کیفیت زندگی شما را بالا‌تر ببرند. به خاطر داشته باشید اگر شما امروز ایمپلنت دارید برای این است که در گذشته یک‌بار دندان‌های طبیعی خود را در این صحنه نبرد تنها گذاشته‌اید. با ایمپلنت‌های خود مهربان‌تر از دندا‌‌ن‌هایتان باشید.

گفتگو از دکتر سیامک شایان امین

منبع: وب سایت دندانه