آنتی بیوتیک های اندو کدامند؟

آنتی بیوتیک های اندو کدامند ؟

مهم ترین سوالی که یک دندانپزشک قبل از تجویز آنتی بیوتیک باید از خود بپرسد به انتخاب نوع آنتی بیوتیک مربوط نمی شود.حتی به دوز، نحوه مصرف و مدت مصرف آنتی بیوتیک هم محدود نمی شود.مهم ترین سوال دندانپزشک در مورد انتی بیوتیک ها این است که آیا اصلا نیازی به تجویز آنتی بیوتیک وجود دارد یا نه!
موارد نیاز به تجویز آنتی بیوتیک ها در درمان کانال ریشه بسیار بسیار محدود است.وجود علایم سیستمیک( تب ، بی حالی و …) تریسموس غیر قابل توضیح، تورم و سلولیت فضاهای گردنی و صورتی، وجود نقص ایمنی و … تقریبا تمام مواردی را شامل می شوند که اندیکاسیون تجویز آنتی بیوتیک در درمان ریشه به حساب می آیند.
اما زمانی که اندیکاسیون واقعی تجویز آنتی بیوتیک وجود دارد چه آنتی بیوتیکی را باید تجویز کنیم؟در کتب مرجع پنی سیلین خوراکی به عنوان انتخاب اول در بیماران عادی ذکر شده است.ولی از آنجایی که آموکسی سلین آنالوگ پنی سیلین با جذب بهتر و دوام خونی بیشتر است،دندانپزشکان بیشتر مایلند از این آنتی بیوتیک برای درمان بیماران خود استفاده کنند که دلایل آن ها منطقی هم به نظر می رسد.آموکسی سیلین در ترکیب با کلاونیک اسید( کو آموکسی کلاو) می تواند برای درمان بیماران دچار ضعف ایمنی گزینه عالی باشد.
کلیندامایسین به عنوان انتخاب دوم به جای پنی سیلین( و آموکسی سیلین) پیشنهاد می شود.کلیندامایسین پخش خوبی در بافت ها دارد و غلطت آن در استخوان می تواند حتی به میزان غلطت پلاسمایی آن برسد. ولی قیمت بالاتری هم دارد.
مترونیدازول به تنهایی یا در تجویز اولیه اندیکاسیون ندارد چون فقط بر بی هوازی ها موثر است و در ترکیب با پنی سیلین،آموکسی سیلین و کلیندامایسین در صورتی که پاسخ بیمار به این دارو ها در چند روز مطلوب نباشد تجویز می شود.
از دسته ماکرولید ها اریترومایسین دیگر در دندانپزشکی اندودانتیکس جایگاهی ندارد ولی دو داروی دیگر این دسته یعنی آزیترومایسین و به خصوص کلاریترومایسین برای عفونت های اندودونتیک قابل تجویز هستند و بر باکتری های بی هوازی اندو موثرند.
سفالوسپورین ها عملا برای عفونت های اندودونتیکس توصیه نمی شوند چون آلرژی زا بوده و جایگزین بی خطر پنی سیلین به شمار نمی روند و از طرف دیگر مزیتی هم بر پنی سیلین ندارند.نسل های دوم و به خصوص سوم بر روی بی هوازی های اندو موثرند .
سپروفلوکساسین (از خانواده کینولون ها) در درمان اندو جایگاهی ندارد چون فقط بر روی هوازی ها موثر است. تنها زمانی سیپروفلوکساسین می توان تجویز کرد که یک پاسخ کشت از بیمار مبنی بر اتیولوژی باکتری های هوازی به دست آمده باشد!
اکثر عفونت های اندودونتیک در برابر داکسی سایکین( و کلا خانواده تتراسایکلین ها) مقاوم شده اند و بنابراین فقط در صورتی که هیچ کدام از آنتی بیوتیک های اشاره شده قبلی قابل استفاده نباشد( که احتمال آن بعید است) داکسی سایکلین برای بیماران اندودونتیک تجویز می شود.
با توجه به توضیحات بالا آنتی بیوتیک های تجویزی توسط دندانپزشکان برای عفونت های با منشا کانال ریشه تعداد بسیار محدودی است و تنها یکی دو قلم از آن ها بیشتر تجویز های مارا تشکیل می دهند.بنابراین ما مجبور نیستسم آنتی بیوتیک خارق العاده یا عجیب غریبی را برای درمان بیمارانمان تجویز کنیم( کاری که برخی همکاران می کنند و برای یک عفونت دندانی ساده مثلا یک فلوروکینولون تجویز می کنند).همکاران داروساز شاید به ما دندانپزشکان نیش و کنایه بزنند که شما فقط تجویز “آموکسی سیلین و پنی سیلین” را بلد هستید! درواقع باید همین طور باشد، چون آنتی بیوتیک مناسب درمان اکثر عفونت های اندودونتیک داروها هستند!چون ما برای درمان بیماران از نظر علمی ،اخلاقی و کلینیکی ارزان مورد موثر که احتمال مقاومت دارویی آن خطری را برای جامعه بیماران ایجاد نمی کند انتخاب می کنیم.
به علاوه داروهای قدیمی کارا هستند و نیاز نیست به سراغ آنتی بیوتیک جدیدی برویم! مهم ترین کار یک دندانپزشک برآورد صحیح این مسئله است که آیا اصلا بیمار نیاز به تجویز آنتی بیوتیک دارد یا نه! انتخاب آنتی بیوتیک بیمار ان با عفونت کانال ریشه در صورتی که برآورد اول صحیح باشد، کار بسی ساده تری است!

نویسنده : دکتر علی مرسلی

منبع : وب سایت دکتر مرسلی