آیا دندان میتواند عامل عفونت سینوسی باشد؟

 

به زبان ساده، سینوس محفظه ای در داخل سر است که هوا به آن جریان می یابد تا پیش از حرکت به سمت ریه ها، ابتدا گرم و مرطوب شود. با این که باکتریها عاشق مکانهای گرم و مرطوب هستند، در حالت طبیعی بدن میتواند سینوسها را تمیز و سالم نگه دارد اما در برخی شرایط ویژه ای که برای باکتریها فراهم میشود، آنها میتوانند در سینوسها رشد و تکثیر یافته و موجب عفونت سینوسی شوند. یکی از علتهای عفونت سینوسی، سرماخوردگی معمولی است اما جالب است بدانید دندانها نیز میتوانند موجب عفونت سینوس شوند.

سینوسها در کجا قرار گرفته اند؟

چند سینوس مختلف در ناحیه صورت (اطراف گونه، بینی و بالای چشمها) قرار گرفته اند. در تصویر زیر تصویر بهتری از موقعیت سینوسها به دست می آورید.

اگر به تصویر بالا نگاه کنید و ردیف دندانهای بالایی را نیز در آن تصور کنید، میبینید چگونه ریشه دندانهای بالایی در تماس نزدیکی با سینوسهای دو طرف بینی قرار دارند. این سینوسها به سینوسهای ماگزیلاری مشهور هستند. اگر چه چند مجموعه سینوس در سر وجود دارد اما سینوسهای ماگزیلاری تنها سینوسهایی هستند که میتوانند به واسطه مشکلات مربوط به دندان، عفونی شوند.

معمولا دندانها چند درصد از عفونتهای سینوسی را موجب میشوند؟

هاپ در کتاب Contemporary Oral and Maxillofacial Surgery، میگوید عفونتهای پریودنتال یا پری اپیکال دندانهای عقبی ماگزیلاری، از طریق کف سینوس ماگزیلاری میتوانند به آن آسیب وارد کنند. تقریبا ۲۰ درصد از موارد سینوزیت ماگزیلاری، مربوط به دندان یا ادنتوژنیک (odontogenic) هستند.

یک نمونه از آبسه نزدیک به سینوسها

در اینجا یک پرتوی ایکس از دندانی ارائه شده که سابقا در آن درمان ریشه و تاج (روکش) انجام شده بوده اما عفونت ریشه هرگز کاملا بهبود نیافته است. برخی از ساختارهای مهم در تصویر، در تصویر دیگری به وضوح با طرح رنگی مشخص شده اند.

همان طور که میبینید، عفونت و سینوس همپوشانی دارند. اگر چه به نظر میرسد سینوس و عفونت در تصویر همپوشانی دارند اما این لزوما به معنی انتقال عفونت به سینوس و ایجاد عفونت سینوسی نیست. ممکن است آبسه در جلو یا پشت سینوس قرار گرفته باشد اما در تصور روی هم افتاده باشند.

اگر نگاهی به تصویر پرتوی ایکس بیندازید متوجه میشوید سینوس ماگزیلاری فاصله بسیار کمی با دندانهای بالایی دارد. گاهی اوقات تنها یک غشای نازک، ریشه دندانهای بالایی و سینوسها را از هم جدا میکند بنابراین انتقال عفونت به سینوسها بسیار آسان است.

یک نمونه از سینوزیت ناشی از دندان

این فرد چند سال اخیر سینوزیت مزمن داشته است و سینوزیت او مدت کوتاهی پس از قرار گرفتن پست فلزی در یکی از دندانهای عقبی قوس بالایی اش شروع شده است. با نگاهی به تصویر پرتوی ایکس متوجه میشویم این پست فلزی موجود در یکی از دندانهای بالایی، به نظر میرسد به لبه دندان بست شده و کمی وارد استخوان شده است. این امر موجب تشکیل آبسه ای شده که به سینوس بیمار نشت کرده است.

متاسفانه به علت ترک خوردگی دندان که به واسطه پست فلزی بزرگ ایجاد شده است، دندان باید کشیده میشد.

جراح دهان که دندان را کشیده بود، گفته است که نوک دندان درست در بالای پست فلزی شکسته بود و باعث شده بود بخشی از ریشه در حین خارج کردن دندان، وارد سینوسها شود. او باید سینوس را باز میکرد تا ریشه را اصلاح کند و بتواند مقدار زیادی از عفونت را بیرون بکشد.

دندانهایی که میتوانند عفونت سینوسی ایجاد کنند

اگر چه عفونت سینوسی میتواند موجب آسیب دندان شود، اما عفونت دندانهای بالایی عقبی نیز میتوانند به راحتی سینوسها را آلوده و عفونی کنند.

باید به خاطر داشته باشید که دندانهای ناسالم تنها یکی از عوامل عفونت سینوسی هستند و چند عامل دیگر برای عفونت سینوسها وجود دارد. اگر شک دارید مبتلا به عفونت سینوسی حاصل از دندان هستید یا خیر، باید به دندانپزشک مراجعه کنید.

منبع: کلینیک رویال