نشانه های ابتلا به سـرطـان دهـان را بشنـاسیـد

نشانه های ابتلا به سـرطـان دهـان را بشنـاسیـد

سرطان نوعی بیماری است که در آن سلولهای غیرطبیعی در بعضی از بافت‌ها یا اعضای بدن خارج از کنترل طبیعی شروع به رشد و افزایش تعداد پیدا می‌کنند. در زمان حیات سلول‌های طبیعی بدن طی یک روند کنترل شده بازسازی و تکثیر می‌شوند. این امر باعث رشد طبیعی بـدن و ترمیم بافت‌های صدمه دیده و زخم‌ها می‌شود. وقتی که سلول‌ها خارج از چارچوب طبیعی رشد کنند، توده‌ای از سلول‌ها را به‌وجود می‌آورند که به آن تومور می‌گویند. بعضی از تومورها فقط در مکان ایجاد خود رشد کرده بزرگ می‌شوند که به آنها تومورهای خوش‌خیم می‌گویند. بعضی از تومورها نه تنها در محل پیدایش خود رشد می‌کنند، بلکه توانایی تهاجم و تخریب بافت‌ها و اعضاء اطراف را داشته و می‌توانند به نقاط دوردست بدن گسترش پیدا کنند. این تومورها را تومورهای بدخیم یا سرطانی می‌ گویند. گسترش به نقاط دوردست بدن هنگامی اتفاق می‌افتد که سلول‌های بدخیم از محل اولیه خود کنده شده و از طریق جریان خون یا دستگاه لنفاوی بدن منتقل گشته و در نقاط جدید، تومور جدیدی را ایجاد نمایند. به این تومورهای ایجاد شده جدید، متاستاز می‌گویند.

● سرطان‌ دهان
سرطان‌هایی که در نواحی لب، لثه، زبان یا مخاط دهان ایجاد می‌شوند، در این دسته قرار می‌گیرند. این سرطان‌ها معمولاً در افراد بالای ۴۰ سال ایجاد می‌شوند و احتمال بروز آنها با بالا رفتن سن افزایش می‌یابد.
این سرطان‌ها بیشتر مردان را گرفتار می‌کنند ولی با وجود افزایش استعمال دخانیات در زنان ممکن است این نسبت تغییر یابد. سرطان‌های دهان به‌راحتی قابل تشخیص هستند. علایم اولیه سرطان‌ به‌راحتی قابل مشاهده یا لمس است.
هرگونه زخم یا تورم در ذهان یا وجود توده در گردن که بیشتر از دو هفته باقی بماند، باید توسط پزشک مورد بررسی قرار گیرد. گرچه بیشتر این علائم مربوط به سرطان نیستند مراجعه به موقع به پزشک می‌تواند باعث نجات جان بیمار شود.
سرطان‌های دهان در صورتی که در مراحل اولیه تشخیص داده شده و درمان شوند، شانس زیادی برای بهبود کامل دارند. گرچه هنوز علت اصلی سرطان‌های دهان شناخته شده نیست، تحقیقات نشان داده است که بیشتر این سرطان‌ها توسط عواملی که با روش زندگی ارتباط دارد، ایجاد می‌شوند. بیمارانی که زیاد سیگار می‌کشند یا تنباکو می‌جوند و افرادی که مشروبات الکلی به مقدار فراوان مصرف می‌کنند، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به سرطان‌های دهان هستند. علاوه برآن، افرادی که مدت طولانی در آفتاب می‌مانند، احتمال بیشتری برای ابتلا به سرطان لب دارند. تغییرات مختصر در روش زندگی مثل عدم استعمال دخانیات و مصرف‌ الکل و محافظت از تابش‌های نور آفتاب می‌تواند باعث کاهش احتمال ابتلا به سرطان دهان شود.

● محل سرطان‌ دهان
شایع‌ترین محل‌های ایجاد سرطان دهان، لب‌ پایین، زبان، کف دهان و لثه‌ها است. همچنین در نقاطی مثل اطراف لوزه‌ها، غدد بزاقی دهان و سطح داخلی گونه‌ها ممکن است سرطان ایجاد شود. اگر سرطان‌های این نقاط تشخیص داده نشود و به‌موقع درمان نشود، سلول‌های سرطانی به غدد لنفاوی گردن و استخوان‌های فک انتشار می‌یابند.

● منشأ سرطان دهان
بین ۹۰ تا ۹۵ درصد انواع سرطان‌های دهان از سلول‌های سنگفرشی که سطح داخلی دهان را می‌پوشانند، منشأ می‌گیرند. وقتی که رشد این سلول‌ها از کنترل خارج شود، سرطانی را ایجاد می‌کند که به آن کارسینوم اسکواموس یا «سرطان سلول‌های سنگفرشی» می‌گویند.
بیشتر زخم‌ها، توده‌ها و لکه‌های سفید و قرمزی که در دهان یا اطراف لب دیده می‌شوند، سرطان نیستند و اغلب به دنبال گازگرفتن زبان، واکنش‌های بیش حساسیتی، عفونت‌ها و دندان‌های خراب ایجاد می‌شوند. اگر این تحریک‌ها در عرض دو هفته بهبود نیابد، باید توسط پزشک پیگیری شود.

● علل سرطان دهان
تعداد زیادی از سرطان‌های دهان (۷۵ تا ۷۰درصد) در اثر استعمال دخانیات، مصرف طولانی مدت تنباکوی غیراستنشاقی یا مصرف الکل همراه با استعمال دخانیات ایجاد می‌شود. تماس‌های مکرر با نورخورشید می‌تواند باعث ایجاد سرطان لب پایینی شود. همچنین تحریک‌های مزمن توسط دندان‌های خراب در موارد نادری ممکن است به سرطان دهان منجر شود.

▪ تنباکو
میزان مرگ‌ومیر ناشی از سرطان دهان در افراد سیگاری چهار برابر بیشتر از افراد غیرسیگاری است. احتمال ابتلا به سرطان دهان در افرادی که تنباکو می‌جوند و همچنین مصرف‌کنندگان ناس بیشتر از افراد عادی است. پیپ و سیگار هر دو باعث سرطان لب می‌شوند.
وقتی که مصرف‌کنندگان دخانیات همزمان الکل نیز به مقدار زیاد مصرف‌کنند، احتمال ابتلا به سرطان باز هم افزایش می‌یابد.

▪ نور خورشید
ارتباط بین سرطان لب و تماس‌های مکرر با پرتوهای ماورای بنفش نور خورشید به‌خوبی شناخته شده است. کشاورزان، ماهیگیران، کارگران ساختمانی، اسکی‌بازان و کسانی که مدت طولانی از وقت خود را زیر نور خورشید به سر می‌برند، باید خود را از صدمات ناشی از آفتاب محافظت کنند.
یک کرم محافظ آفتاب با قدرت SPF (فاکتور محافظت از آفتاب) بیش از ۱۵ یا یک محافظ آفتاب حاوی اکسید روی یا دی‌اکسید تیتانیوم که قبل از ورود به آفتاب روی لب مالیده شود، بهترین عامل پیشگیری از سرطان‌های لب است. استفاده از کلاه لبه پهن به محافظت از پوست صورت کمک می‌کند.

● تحریک‌های ناشی از دندان
تحریک‌های مزمن ناشی از دندان‌های خراب یا دندان‌های مصنوعی نامناسب اغلب باعث ایجاد سرطان نمی‌شود. با این حال در موارد نادر، ممکن است مشکلاتی را در ارتباط با سرطان دهان ایجاد کند.
به عنوان یک اقدام پیشگیرانه مناسب، وقتی که دندان‌ها باعث صدمه به مخاط اطراف خود شوند، باید توسط دندانپزشک معاینه شوند.

● تشخیص
علائم سرطان دهان اغلب شبیه اختلالات معمولی است که در دهان پیدا می‌شوند (مثل زخم‌ها، توده‌ها و لکه‌های سفید و قرمز). این علائم به‌راحتی مشاهده و لمس می‌شوند. اگر این تغییرات در عرض دو هفته بهبود نیابند، باید توسط پزشک معاینه شوند.
درد به‌ندرت جزء علائم اولیه سرطان دهان است.

▪ علائم با اهمیت عبارتند از:
ـ زخم‌های دهان که بهبود نمی‌یابند
ـ زخم یا لکه‌های شبیه زگیل روی لب
ـ گلودرد مداوم
ـ وجود زخم زیر محل قرار گرفتن دندان مصنوعی
ـ توده گردنی
ـ اختلال در جویدن یا بلع

با مشاهده لکه‌های مخملی قرمز (اریتروپلاکی) یا سفید (لکوپلاکی) در دهان، احتمال تغییرات پیش سرطانی افزایش می‌یابد.
گرچه در بیشتر موارد، لکه‌های سفید، قرمز یا مخلوط آنها مربوط به سرطان نیست، باید معاینه دقیق توسط پزشک صورت گیرد.برای تشخیص سرطان ممکن است عمل نمونه‌برداری انجام شود. طی این عمل، محل مشکوک بی‌حس شده و قطعه کوچکی از بافت برداشته می‌شود، سپس در آزمایشگاه سلولهای آن به دقت زیر میکروسکوپ مشاهده شده و معلوم می‌شود که طبیعی هستند یا خیر. نمونه‌برداری تنها راه تشخیص سرطان دهان است.

● درمان
وقتی سرطان تشخیص داده شد، انتخاب درمان براساس محل تومور و گسترش آن و وضعیت عمومی بیمار صورت می‌گیرد. پرتودرمانی، جراحی یا ترکیبی از هر دو درمان اولیه سرطان‌های دهان هستند.

منبع: ویستا نیوز