دندانپزشکی یک رشته از شاخه علوم تجربی است. اما خاصیت این رشته بهعنوان شغلی خویش کارفرما (self employment) ایجاب میکند که دندانپزشکان در محیط کاری خود از توانمندیهای مدیریتی بهرهمند باشند. مضاف بر این بسیاری از دندانپزشکان در مطبها، کلینیکها و حتی پستهای اجرایی نیازمند تواناییهای مدیریتی هستند.
مدیریت یک مطب دندانپزشکی با حداقل پرسنل (مثلاً یک نفر بهعنوان دستیار و منشی) علی الظاهر از دید ناظر خارجی دشوار به نظر نمیرسد. ولی حقیقت است که مدیریت یک مطب کوچک هم نیاز به فوت و فنها و مهارتهای بالایی دارد. متاسفانه در دانشکدهها چندان به موضوع آموزش «مطب داری» برای دانشجویان دندانپزشکی اهمیت کافی داده نمیشود. البته در کوریکولوم جدید آموزش دندانپزشکی، مواردی وجود دارد که میتواند نقش آموزش موضوعات حیطه مطب داری را پررنگتر کند. ولی واضح است که نقش این آموزشها به طور مستقیم در دانشکده یا به صورت آموزشهای تداومی بعد از فارغالتحصیلی برای دانشجویان دندانپزشکی و دندانپزشکان بیش از اینها مورد نیاز است.
«بهعنوان یک دندانپزشک که در ایران درس خواندهام، میدانم که مدیریت، علوم انسانی و به طور کلی دید اقتصادی و توان حل مسئله به دانشجودان (دندانپزشکی) آموزش داده نمیشود و جای آن در برنامههای درسی به شدت خالی است. این کتاب شاید بتواند اندکی از خلأ موجود را پر کند» (از مقدمه کتاب – دکتر دانشور)
کتاب «مدیریت مطب…» در چهار فصل کلی و چهارده بخش به علاوه یک سری ضمایم بسیار مفید تدوین شده است. نویسنده کتاب برای تدوین این کتاب از یک سری منابع دست اول در حوزه مدیریت مراکز درمانی دندانپزشکی استفاده کرده است به علاوه یک سری موضوعات اختصاصی کشور ما که برآیند تجربیات خود نویسنده کتاب (که در حوزه مدیریت کلینیکهای دندانپزشکی تجربیات ارزشمندی دارد) در مطالب کتاب لحاظ شده است که ارزش این اثر را دو چندان میکند. تمامی این ویژگیها باعث شده است که این کتاب را نه بهعنوان ترجمه صرف و نه بهعنوان تألیف به حساب بیاوریم و حتی خود نویسنده هم از عنوان «اقتباس» برای آن استفاده کرده است.
نویسنده کتاب جناب آقای دکتر شهاب دانشور علاوه بر سابقه مدیریت در حوزه درمان دندانپزشکی، سابقه مطبوعاتی درخشانی دارند. (در سالهای گذشته در هفتهنامه سپید افتخار همکار بودن با ایشان را داشتهام). به علاوه تحصیلات ایشان در رشته انسان شناسی پزشکی و توانمندیهای ایشان بهعنوان یک درمانگر حرفهای، باعث شده است که این کتاب فهرستی از موارد بسیار کاربردی را در بر بگیرد که از مدیریت بیماران، مدیریت پرسنل، مدیریت مالی و جتی بازاریابی را در بر میگیرد.
ضمیمههای پایانی کتاب هم در نوع خود بسیار کاربردی و قابل توجه است که موارد کلینیکی و کاربردی مثل کنترل عفونت و نگهداری و سرویس ابزارها و وسایل تا موارد حقوقی مانند قانون کار، قوانین نظام پزشکی و قوانین اختصاصی مطبهای دندانپزشکی را در بر میگیرد. برای مثال مورد آخری که اشاره شد (قانون کار) یکی از مواردی است که دندانپزشکان در جریان شغل روزمره خود همواره با آن سر و کار دارند ولی در دانشکده و بیرون از دانشکده هیچ گونه اطلاعی در مورد آن کسب نمیکنند ولی وقتی تعدادی را بهعنوان پرسنل به استخدام مطب یا کلینیک خود در میآورند، به دانستن این نکات قانونی و حقوقی نیاز شدیدی پیدا میکنند.
مدیریت یک دانش آموختنی است. در برخی کشورها دندانپزشکان در کنار دورههای آموزشی دندانپزشکی، دورههای مطب داری و مدیریت مطب را میگذرانند. کتاب «گامبهگام با مدیریت مطبهای دندانپزشکی» ترجمه و تألیف دکتر شهاب دانشور، در ۲۰۷ صفحه توسط انتشارات رویانپژوه منتشرشده است. خواندن این کتاب برای همه دندانپزشکان و همه مدیران حوزه دندانپزشکی میتواند بهعنوان منبع کارآمد جهت آموختن نکاتی در حوزه مطب داری دندانپزشکی، قابل توصیه است.
منبع: وب سایت دکتر علی مرسلی