یک باور عمومی در مورد استفاده از دهانشویهها برای درمان بوی بد دهان وجود دارد. شرکتهای تولیدکننده دهانشویه در تبلیغات خود به این باور دامن میزنند و ادعا میکنند که دهانشویههای تولید آنها میتواند هالیتوزیس (بوی بد دهان) را درمان کند. دهانشویهها به قیمتهای بالا عرضه میشوند و تبلیغات زیادی پیرامون آنها صورت میگیرد که بعضاً این تبلیغات درست نیستند.
منشأ بوی بد دهان
منشأ دهانی شایعترین علت بوی بد دهان است اما بوی بد دهان همیشه علت دهانی ندارد و گاهی به خارج از دهان مربوط است. مثلاً سینوزیت میتواند عامل بوی بد دهان باشد. التهاب لوزهها، مشکلات گوارشی و مشکلات ریوی هم میتوانند بوی بد دهان ایجاد کنند. برخی بیماریها مانند دیابت، بیماریهای متابولیک، مشکلات کبدی یا کلیوی، سرطان و. هم میتوانند عامل بوی بد دهان باشند. برخی از افراد توهو بوی بد دهان دارند درحالی که واقعاً این مشکل در این افراد وجود ندارد. سیگار و دخانیات، تغییرات هورمونی، زروستومیا (بیماری خشکی دهان) از دیگر عوامل ایجاد کننده بوی بد دهان هستند. مواد غذایی مانند سیر و پیاز هم جز عوامل هستند.
آیا دهانشویهها بوی بد دهان را درمان میکنند؟
حقیقت این است که برعکس آنچه باور عمومی است، بیشتر دهانشویهها نه تنها به درمان بوی بد دهان کمکی نمیکنند بلکه بیشتر حتی باعث بوی بد دهان هم میشوند! بیشتر دهانشویهها حاوی الکل بالا هستند. بیشتر دهانشویهها حتی تا ۲۵ درصد الکل دارند. الکل مخاط دهان را خشک میکند. وقتی بزاق دهان خشک شود و ترشح بزاق کاهش پیدا کند، فلور میکروبی باکتریهای دهان به هم میریزد و باکتریهایی که بوی بد دهانرا ممکن است تولید کنند میتوانند غالب شوند. در نتیجه بوی بد دهان تشدید میشود. بزاق عامل بسیار مهمی در کاهش و رفع بوی بد دهان است.
بوی بد دهانی که ناشی از باکتریهای دهانی است بسیار به pH دهان وابستگی دارد و دهانشویه ها میتوانند این pH را دستخوش تغییر کنند و خودشان عامل بوی بد دهان باشند!
در تبلیغات دهانشویه های موجود در بازار (مانند لیسترین،اورال بی، کرست و …) مدام بیان میشود که دهانشویهها میتوانند بوی بد دهان را از بین ببرند. در حالی که این ادعا درست نیست. حتی دهانشویهها فاقد الکل هم با تغییر فلور میکروبی دهان میتوانند عامل بوی بد دهان باشند. دهانشویهها جایگزین نخ دندان نیستند ودر صورت استفاده از دهانشویهها نمیتوان از مسواک زدن و استفاده از نخ دندان صرف نظر کرد. مسواک و نخ دندان، اصول پایه بهداشت دهانی هستند و جایگزین ندارند.دهانشویه ها مزایایی به عنوان مکمل بهداشت دهان و دندان احتمالا برای استفاده به مدت محدود دارند ولی کمکی به درمان هالیتوزیس نمی کنند.
درمان بوی بد دهان با منشأ دهانی
همانطور که اشاره شد در برخی موارد بوی بد دهان منشأ دهانی ندارد. ولی در مواردی که منشأ بوی بد دهان علت دهانی دارد، رعایت بهداشت مانند مسواک زدن، استفاده از دهانشویه تا حد زیادی میتواند بوی بد دهان را رفع کند. مسواک زدن پشت زبان در ناحیه خلفی (پشت زبان همان قسمت بالای زبان است) علیالخصوص اگر با مسواکهای مخصوص و خراش دهندههای زبان صورت گیرد، کمک زیادی به رفع بوی بد دهان با منشأ داخل دهان میکند. چون بسیاری از باکتریها در میان پرزهای زبان پناه گرفتهاند. نوشیدن آب زیاد جهت جلوگیری از کاهش بزاق، مسواک زدن و شستن دهان بلافاصله بعد از میل کردن غذا کمک زیادی به کاهش بوی بد دهان میکند. عادت تغذیهای خوردن صبحانهها با ترشح بزاق بوی دهان را کاهش میدهد و استفاده از دهانشویه با هدف درمان بوی بد دهان توصیه نمی شود.
منبع: وب سایت دکتر علی مرسلی